공지사항
글 수 2,817
Người thừa cân béo phì có tình trạng mỡ thừa tích tụ quá mức và có hại đến sức khỏe. Như vậy, bệnh béo phì sẽ thể hiện rõ ở trọng lượng cơ thể so với trọng lượng tiêu chuẩn dựa vào chiều cao của người có sức khỏe tốt.
Điều này không có nghĩa là người bình thường không có mỡ thừa tích tụ mà trong cơ thể luôn có lượng mỡ cố định để cơ thể dùng khi cần thiết. Mỡ có thể chuyển hóa thành năng lượng cho vận động của các cơ quan trong cơ thể, có vai trò giữ nhiệt và bảo vệ các cơ quan khỏi chấn động. Song khi lượng mỡ tích tụ này quá lớn, nó lại cản trở hoạt động của các cơ quan.
Chỉ số cân nặng BMI được sử dụng để phân biệt bệnh thừa cân béo phì. Công thức tính chỉ số khối cơ thể này dễ dàng và đánh giá chính xác lượng mỡ trên cơ thể.
Chỉ số BMI = Cân nặng cơ thể / (Chiều cao x chiều cao) = kg/m2.
Cũng theo phân loại của tổ chức Y tế thế giới WHO, người bình thường trưởng thành có cân nặng vượt quá tiêu chuẩn như sau:
· BMI từ 25 đến dưới 30: thừa cân.
· BMI trên mức 30: Béo phì.
Người béo phì thường tích mỡ thừa ở các bộ phận của cơ thể như: bụng, eo, đùi, ngực, … Người béo phì nghiêm trọng mỡ sẽ tụ lại trên cả cơ thể.
Nguyên nhân gây ra thừa cân béo phì
https://vienthammykorea.vn/beo-phi/
Thừa cân béo phì thường do sự mất cân bằng giữa năng lượng ăn vào và năng lượng tiêu hao.
Nguyên nhân gây ra thừa cân béo phì là do:
· Sự mất cân bằng giữa năng lượng ăn vào và năng lượng tiêu thụ. Phần lớn năng lượng ăn vào vượt quá nhu cầu năng lượng của cơ thể, do đó năng lượng bị dư thừa và được đổi thành mỡ tích lũy trong các tổ chức, cơ quan.
· Nguyên nhân di truyền: Có những người mang một số gen trong nhiều nhóm gen ví dụ như nhóm gen tăng ăn ngon miệng, nhóm gen liên quan đến năng lượng bị tiêu hao, nhóm gen điều hoà chuyển hoá, nhóm gen dẫn đến sự khác biệt và phát triển tế bào mỡ. Trong gia đình nếu cha hay mẹ hoặc thậm chí tất cả đều béo phì thì khả năng con cái bị thừa cân sẽ rất cao. Những người bị thừa cân béo phì do khả năng di truyền có khả năng trao đổi chất chậm chạp, cải thiện khó.
· Sụn tuyến giáp: là tình trạng tuyến giáp không tạo ra đủ các hormone cần thiết đối với cơ thể. Sự giảm hormone làm cho quá trình trao đổi chất bị ngưng lại, cùng nghĩa với lượng chất béo không thể đốt cháy, là nguyên nhân gây tăng cân.
· Khó ngủ: Theo nghiên cứu nếu bạn thường xuyên thiếu ngủ 30 phút mỗi ngày sẽ gia tăng khả năng thừa cân, béo phì lên tới 17%. Khi bạn ngủ không đủ, lượng ghrelin sẽ nâng lên khiến bạn nhanh cảm thấy đói, thèm đồ ăn chứa nhiều đường. Lâu dần sẽ dẫn đến sự thèm ăn mất kiểm soát, là nguyên do dẫn tới thừa cân, béo phì.
Người gặp nguy cơ cao bị thừa cân béo phì bao gồm:
· Người gặp thói quen dùng đồ ăn nhanh, thức ăn nhiều năng lượng, ăn nhiều chất béo, ăn nhiều đồ chiên, rán, ăn không nhiều rau, uống nhiều nước ngọt, bia rượu ...
· Môi trường làm việc văn phòng tĩnh tại, ít vận động hoặc lười tập luyện cũng là nguyên nhân của béo phì.
· Những người hoạt động thể lực thường ăn thức ăn giàu năng lượng, khi họ thay đổi lối sống, hoạt động giảm đi nhưng vẫn giữ thói quen ăn nhiều cho nên bị béo phì.
Một số thói quen ăn uống dẫn đến béo phì
1. Ăn một ngày hai bữa
Chế độ ăn kiêng được sử dụng nhiều nhất cho người béo phì là hai bữa một ngày. Một vài người có cuộc sống bận rộn và khi đói mới ăn, cũng có nhiều người ăn sáng có ít thời gian, và họ luôn thấy rằng cực đói trước bữa trưa.
Những người ăn ít hơn một bữa có nhiều khả năng cân nặng bị tăng vì họ có cảm giác nhanh đói trong bữa ăn. Họ thích ăn nhiều thức ăn có hàm lượng calo tăng như mì, bánh hấp, cơm và thức ăn ngọt để thỏa mãn mong muốn calo của não bộ khiến hàm lượng đường trong máu nhanh tăng.
Vì vậy, để kiểm soát việc nạp vào cơ thể những thực phẩm nhiều calo và giảm được cân nặng, chúng ta nên chia nhỏ lượng calo nạp vào cơ thể mỗi ngày thành 3 lần để tránh tình trạng quá đói.
2. Nhịn ăn sáng
Nhiều người nghĩ rằng, nhịn ăn sẽ giảm được béo, hoặc đôi khi do quá bận, không kịp ăn sáng, rồi ăn bữa snags và bữa trưa cùng nhau. Thực tế thì ngược lại, việc nhịn ăn sáng, sẽ kích thích cơ thể bổ sung năng lượng vào thời điểm khác, như làm ta ăn trưa hoặc tối nhiều hơn, ăn vặt nhiều hơn… để bù lại phần năng lượng thiếu hụt, dẫn đến làm tăng cân một cách không mong muốn. Không ăn sáng còn có hại cho dạ dày và giảm tuổi thọ.
3. Ăn tối quá muộn
Thói quen ăn uống dẫn đến béo phì phổ biến thứ hai là ăn quá khuya, thường thấy ở những người làm việc quá giờ và ca đêm. Do ăn đêm, vận động ít, trao đổi chất chậm dẫn tới lượng calo này ăn vào sẽ tích tụ dần trong cơ thể hình thành mỡ.
Nếu không thể điều chỉnh thời gian ăn uống vì lý do công việc, có thể đem theo hộp cơm hoặc để một số đồ ăn nhanh ở văn phòng để không bị ăn quá muộn. Nếu đã hơn 9 giờ tối, hãy chọn một số thức ăn không nhiều calo, ví dụ như súp hay rau.
4. Thói quen ăn nhiều calo trong 2 loại thực phẩm
Những người béo phì thường không thích chọn rau và thực phẩm giàu protein, mà bổ sung vào bữa ăn của họ nhiều thực phẩm có nhiều tinh bột hơn, chẳng hạn như cơm với bánh mì, mì ramen với cơm rang, mì udon với cơm… dẫn đến lượng calo nạp vào cơ thể vượt quá mức cần thiết.
Vì vậy, để tránh thừa cân béo phì, những người hay ăn hai thực phẩm nên bổ sung nhiều rau hơn, ăn rau trước rồi mới ăn, để rau mang lại cảm giác no nhất định và giảm ăn các thực phẩm đa phần giàu tinh bột.
5. Ăn nhiều các thực phẩm chủ yếu giàu tinh bột
Có tác động đến sự tăng cân hơn việc ăn hai loại thực phẩm chính là chỉ ăn những loại thực phẩm chủ yếu. Như chỉ ăn một loại thực phẩm như mì ống, mì ramen và cơm rang một ngày 2 bữa. Chỉ ăn các thực phẩm chủ yếu giàu tinh bột sẽ có sự tác động lớn về lượng đường trong máu và nhanh bị đói.
Lúc này cơ thể sẽ tăng thêm mong muốn ăn vặt giữa các bữa chính. Đặc biệt là mì, cơm rang và các món ăn khác thường sử dụng nhiều gia vị và dầu mỡ nên nhanh dẫn đến tăng cân. Với cách ăn này cũng có thể dẫn tới mất cân bằng dinh dưỡng và chuyển hóa chậm.
Vì vậy, một bữa ăn hợp lý nên ăn hai hay 3 món, không những có rau mà chất đạm được cung cấp đủ.
Điều này không có nghĩa là người bình thường không có mỡ thừa tích tụ mà trong cơ thể luôn có lượng mỡ cố định để cơ thể dùng khi cần thiết. Mỡ có thể chuyển hóa thành năng lượng cho vận động của các cơ quan trong cơ thể, có vai trò giữ nhiệt và bảo vệ các cơ quan khỏi chấn động. Song khi lượng mỡ tích tụ này quá lớn, nó lại cản trở hoạt động của các cơ quan.
Chỉ số cân nặng BMI được sử dụng để phân biệt bệnh thừa cân béo phì. Công thức tính chỉ số khối cơ thể này dễ dàng và đánh giá chính xác lượng mỡ trên cơ thể.
Chỉ số BMI = Cân nặng cơ thể / (Chiều cao x chiều cao) = kg/m2.
Cũng theo phân loại của tổ chức Y tế thế giới WHO, người bình thường trưởng thành có cân nặng vượt quá tiêu chuẩn như sau:
· BMI từ 25 đến dưới 30: thừa cân.
· BMI trên mức 30: Béo phì.
Người béo phì thường tích mỡ thừa ở các bộ phận của cơ thể như: bụng, eo, đùi, ngực, … Người béo phì nghiêm trọng mỡ sẽ tụ lại trên cả cơ thể.
Nguyên nhân gây ra thừa cân béo phì
https://vienthammykorea.vn/beo-phi/
Thừa cân béo phì thường do sự mất cân bằng giữa năng lượng ăn vào và năng lượng tiêu hao.
Nguyên nhân gây ra thừa cân béo phì là do:
· Sự mất cân bằng giữa năng lượng ăn vào và năng lượng tiêu thụ. Phần lớn năng lượng ăn vào vượt quá nhu cầu năng lượng của cơ thể, do đó năng lượng bị dư thừa và được đổi thành mỡ tích lũy trong các tổ chức, cơ quan.
· Nguyên nhân di truyền: Có những người mang một số gen trong nhiều nhóm gen ví dụ như nhóm gen tăng ăn ngon miệng, nhóm gen liên quan đến năng lượng bị tiêu hao, nhóm gen điều hoà chuyển hoá, nhóm gen dẫn đến sự khác biệt và phát triển tế bào mỡ. Trong gia đình nếu cha hay mẹ hoặc thậm chí tất cả đều béo phì thì khả năng con cái bị thừa cân sẽ rất cao. Những người bị thừa cân béo phì do khả năng di truyền có khả năng trao đổi chất chậm chạp, cải thiện khó.
· Sụn tuyến giáp: là tình trạng tuyến giáp không tạo ra đủ các hormone cần thiết đối với cơ thể. Sự giảm hormone làm cho quá trình trao đổi chất bị ngưng lại, cùng nghĩa với lượng chất béo không thể đốt cháy, là nguyên nhân gây tăng cân.
· Khó ngủ: Theo nghiên cứu nếu bạn thường xuyên thiếu ngủ 30 phút mỗi ngày sẽ gia tăng khả năng thừa cân, béo phì lên tới 17%. Khi bạn ngủ không đủ, lượng ghrelin sẽ nâng lên khiến bạn nhanh cảm thấy đói, thèm đồ ăn chứa nhiều đường. Lâu dần sẽ dẫn đến sự thèm ăn mất kiểm soát, là nguyên do dẫn tới thừa cân, béo phì.
Người gặp nguy cơ cao bị thừa cân béo phì bao gồm:
· Người gặp thói quen dùng đồ ăn nhanh, thức ăn nhiều năng lượng, ăn nhiều chất béo, ăn nhiều đồ chiên, rán, ăn không nhiều rau, uống nhiều nước ngọt, bia rượu ...
· Môi trường làm việc văn phòng tĩnh tại, ít vận động hoặc lười tập luyện cũng là nguyên nhân của béo phì.
· Những người hoạt động thể lực thường ăn thức ăn giàu năng lượng, khi họ thay đổi lối sống, hoạt động giảm đi nhưng vẫn giữ thói quen ăn nhiều cho nên bị béo phì.
Một số thói quen ăn uống dẫn đến béo phì
1. Ăn một ngày hai bữa
Chế độ ăn kiêng được sử dụng nhiều nhất cho người béo phì là hai bữa một ngày. Một vài người có cuộc sống bận rộn và khi đói mới ăn, cũng có nhiều người ăn sáng có ít thời gian, và họ luôn thấy rằng cực đói trước bữa trưa.
Những người ăn ít hơn một bữa có nhiều khả năng cân nặng bị tăng vì họ có cảm giác nhanh đói trong bữa ăn. Họ thích ăn nhiều thức ăn có hàm lượng calo tăng như mì, bánh hấp, cơm và thức ăn ngọt để thỏa mãn mong muốn calo của não bộ khiến hàm lượng đường trong máu nhanh tăng.
Vì vậy, để kiểm soát việc nạp vào cơ thể những thực phẩm nhiều calo và giảm được cân nặng, chúng ta nên chia nhỏ lượng calo nạp vào cơ thể mỗi ngày thành 3 lần để tránh tình trạng quá đói.
2. Nhịn ăn sáng
Nhiều người nghĩ rằng, nhịn ăn sẽ giảm được béo, hoặc đôi khi do quá bận, không kịp ăn sáng, rồi ăn bữa snags và bữa trưa cùng nhau. Thực tế thì ngược lại, việc nhịn ăn sáng, sẽ kích thích cơ thể bổ sung năng lượng vào thời điểm khác, như làm ta ăn trưa hoặc tối nhiều hơn, ăn vặt nhiều hơn… để bù lại phần năng lượng thiếu hụt, dẫn đến làm tăng cân một cách không mong muốn. Không ăn sáng còn có hại cho dạ dày và giảm tuổi thọ.
3. Ăn tối quá muộn
Thói quen ăn uống dẫn đến béo phì phổ biến thứ hai là ăn quá khuya, thường thấy ở những người làm việc quá giờ và ca đêm. Do ăn đêm, vận động ít, trao đổi chất chậm dẫn tới lượng calo này ăn vào sẽ tích tụ dần trong cơ thể hình thành mỡ.
Nếu không thể điều chỉnh thời gian ăn uống vì lý do công việc, có thể đem theo hộp cơm hoặc để một số đồ ăn nhanh ở văn phòng để không bị ăn quá muộn. Nếu đã hơn 9 giờ tối, hãy chọn một số thức ăn không nhiều calo, ví dụ như súp hay rau.
4. Thói quen ăn nhiều calo trong 2 loại thực phẩm
Những người béo phì thường không thích chọn rau và thực phẩm giàu protein, mà bổ sung vào bữa ăn của họ nhiều thực phẩm có nhiều tinh bột hơn, chẳng hạn như cơm với bánh mì, mì ramen với cơm rang, mì udon với cơm… dẫn đến lượng calo nạp vào cơ thể vượt quá mức cần thiết.
Vì vậy, để tránh thừa cân béo phì, những người hay ăn hai thực phẩm nên bổ sung nhiều rau hơn, ăn rau trước rồi mới ăn, để rau mang lại cảm giác no nhất định và giảm ăn các thực phẩm đa phần giàu tinh bột.
5. Ăn nhiều các thực phẩm chủ yếu giàu tinh bột
Có tác động đến sự tăng cân hơn việc ăn hai loại thực phẩm chính là chỉ ăn những loại thực phẩm chủ yếu. Như chỉ ăn một loại thực phẩm như mì ống, mì ramen và cơm rang một ngày 2 bữa. Chỉ ăn các thực phẩm chủ yếu giàu tinh bột sẽ có sự tác động lớn về lượng đường trong máu và nhanh bị đói.
Lúc này cơ thể sẽ tăng thêm mong muốn ăn vặt giữa các bữa chính. Đặc biệt là mì, cơm rang và các món ăn khác thường sử dụng nhiều gia vị và dầu mỡ nên nhanh dẫn đến tăng cân. Với cách ăn này cũng có thể dẫn tới mất cân bằng dinh dưỡng và chuyển hóa chậm.
Vì vậy, một bữa ăn hợp lý nên ăn hai hay 3 món, không những có rau mà chất đạm được cung cấp đủ.
